دژنکتور

 دژنکتور جدا کننده ای است که در سیستم های قدرت  ضمن قطع و وصل بار، حفاظت سیستم را بر عهده دارد . Disjoncte  یک واژه فرانسوی است ترجمه آن در زبان انگلیسی circuite braker  یا (CB ) می باشد و در فارسی به آن کلید قدرت یا مدار شکن¸ قطع کننده اطلاق میگردد.

انواع کلیدهای دژنکتور

✔ کلید دژنکتور روغنی (OCB )

✔ کلید دژنکتور بادی

✔ کلید دژنکتور خلاء ( VCB )

✔ کلید دژنکتور کم روغن

✔ کلید دژنکتور گازی (GCB )

کلیدهای دژنکتور روغنی

در این کلیدها روغن وظیفه عایقی را بر عهده دارد .  به محض عملکرد  کنتاکتهای کلید و جدا شدن آنها قوس به وجود آمده باعث تبخیر روغن شد و فشار گاز ایجاد شده باعث به گردش در آمدن روغن خنک در اطراف قوس به وجود آمده می گردد و در نهایت موجبات حذف قوس را فراهم می نماید.

محاسن 

✔ قابل روئیت بودن داخل محفظه

معایب 

✔ استفاده از حجم بالای روغن های معدنی در محفظه کلید

✔ خطر آتش سوزی روغن و پاشش احتمالی

✔ مضرات زیست محیطی

✔ نیاز به تعمیر و نگهداری دوره ای

  دژنکتور بادی 

مکانیزم این کلید از طریق دمیدن هوای فشرده خنک در محل جدا شدن کنتاکتهای کلید توسط کمپرسور هوا می باشد. هوای فشرده با سرعت زیاد گازهای یونیزه شده ناشی از تولید قوس  (جرقه) را خاموش و همزمان  فشار این هوا فشرده شد باعث به عقب راندن کنتاکتهای کلید می شود.

محاسن 

✔ عملکرد با سرعت بالا

✔ نگهداری آسان

معایب 

✔ نیاز به سیم فشرده سازی هوا  و تجهیزات جانبی کمپرس هوا

✔ قیمت بالا

✔ صدای بالای عملکرد و کلید در زمان قطع و وصل

✔ حجم بالای کلید

دژنکتور خلاء 

این کلیدها محفظه آن خالی از روغن – گاز و هوا بوده و به دلیل عدم وجود عامل باردار یا ماده یونیزه ای خود باعث عدم تشکیل قوس می گردد.

محاسن 

✔ عدم نیاز به تعمیرات و نگهداری بیش از حد

✔ به علت نداشتن روغن خطر آتش سوزی وجود ندارد.

✔ به علت آب بندی بالا کلید بدون صدا محسوب می گردد.

✔ خلاء نسبت به انواع دیگر عایق ها قدرت دی الکتریکی بالایی دارد (8 برابر هوا و 4 برابر گاز)

✔ کم حجم بودن کلید

✔ دفعات قطع و وصل بالا

معایب 

✔ در این کلید باید حتما از برقگیر و صاعقه گر استفاده نمود.

✔ این کلیدها در صورت خرابی غیر قابل تعمیر در محل می باشند .

✔ از بین رفتن خلاء عملا کلید را بلا استفاده می کند.

دژنکتور گازی 

مدار شکن پر شده با گاز (SF6  ) یا همان هگزا فلوراید گوگرد به دلیل مشکلات نگهداری نسبت به کلیدهای روغنی و حجم کوچک و صدای کم و نیز قطع بسیار سریع قوس به دلیل خاصیت عایقی 5/2 برابری و خاصیت خاموش کنندگی قوس به میزان 100 برابر و جرم حجمی  5 برابر بیشتر و خاصیت حرارتی 7/3 بیشتری از هوا در سال 1397 توسط شرکت جنرال الکتریک به عنوان ماده عایق به کار گرفته شد این گاز غیر سمی بی بو باعث گردید حجم و ابعاد کلیدهای نسل جدید امروزی به شدت کاهش یافته و این گاز به نسبت هوا آرامتر و در زمان عملکرد کلید هیچ گازی از آن تخلیه نمی گردد.

محاسن 

✔ عدم امکان آتش سوزی در مقابل کلیدهای روغنی

✔ غیر قابل اشتعال بودن گاز محفظه کلید

✔ مکانیزم عملیاتی ساده

✔ تعمیر و نگهداری کمتر

✔ مقرون به صرفه

✔ کم حجم بودن آن ها نسبت به نمونه مشابه